DPYD-genotypering: een nieuwe test om ernstige toxiciteit te voorkomen!

Zoals bekend kan chemotherapie soms levensbedreigende toxiciteit geven. Capecitabine en 5-FU zijn zulke medicijnen en komen uit de groep van de fluoropyrimidinen.

Ze worden veel gebruikt voor de behandeling van coloncarcinoom, hoofd-halstumoren, mammacarcinoom en maagkanker, zowel curatief als palliatief. Echter, patiënten met bepaalde genetische mutaties hebben een defect dihydropyrimidine-dehydrogenase (DPD) enzym. Dit enzym is erg belangrijk om de metabolieten van capecitabine en 5-FU verder af te breken. Als dit niet gebeurt stapelen de metabolieten zich op en kunnen ze aanleiding geven tot ernstige bijwerkingen. Dus, ook al wordt capecitabine of 5-FU door oncologen beschouwd als een mild chemotherapeuticum met relatief weinig bijwerkingen, kan het bij deze groep patiënten toch ernstig misgaan.

Risico beperken door preventief onderzoek

Het goede nieuws is dat uit onderzoek blijkt dat patiënten die bijvoorbeeld drager zijn van het DPYD*2A genotype, en dus een afwijkend enzym hebben, sterk gebaat zijn bij een verlaging van de dosis. Daarmee kan in de meeste gevallen ernstige toxiciteit  zoals diarree en beenmergsuppressie voorkomen worden. Er zijn vier mutaties die qua frequentie in de bevolking het meest voorkomen, namelijk de varianten *2A, *13, 2846A>T en 1236G>A. In totaal worden deze mutaties bij 3-5% van de Kaukische populatie gevonden. Een veel kleiner percentage heeft overigens helemaal geen DPYD-activiteit, <1%. Voor de goede orde: dit wil niet zeggen dat alle mensen die zo’n mutatie hebben en met deze middelen behandeld worden per se te maken krijgen met ernstige toxiciteit. Maar de kans hierop is wel sterk verhoogd.

Op dit moment gaan de oncologen steeds vaker over tot screening van mutaties in het DPD-enzym alvorens de behandeling bij de patiënt te starten. Voorkomen is immers een stuk beter dan genezen. In studies is inderdaad aangetoond dat deze diagnostiek behalve veilig ook zeer kosteneffectief is. Sinds kort voert het Result Laboratorium de DPYD-genotypering dan ook uit voor deze groep patiënten. Al binnen een paar dagen is de uitslag bekend en kan de juiste dosering vertrekt worden.

 

Voor meer informatie: Dr. Eric Vermeer of Dr. Rob Castel, laboratoriumspecialist klinische chemie